Hướng dẫn cách chụp hình bằng máy ảnh cho người mới

Cách chụp hình bằng máy ảnh không chỉ đơn thuần là bấm nút mà còn là sự kết hợp giữa ánh sáng, góc máy và cài đặt thông số chính xác. Trong bài viết này, TechFilm sẽ hướng dẫn bạn từng bước, từ cách chọn chế độ chụp phù hợp, điều chỉnh khẩu độ, tốc độ màn trập đến căn chỉnh bố cục. Dù bạn là người mới hay đã có kinh nghiệm, những mẹo hữu ích này sẽ giúp bạn ghi lại những khoảnh khắc đẹp một cách chuyên nghiệp và ấn tượng.

>>Xem thêm: Dịch vụ chụp hình chuyên nghiệp

Tổng quan về thông số cơ bản trong cách chụp hình bằng máy ảnh

Để hiểu rõ cách chụp hình đẹp bằng máy ảnh, bạn cần nắm vững các thông số cơ bản như khẩu độ, tốc độ màn trập và ISO. Những yếu tố này giúp bạn tạo ra những bức ảnh chuyên nghiệp và ấn tượng.

Các chế độ chụp

Nắm vững cách chụp hình đẹp bằng máy ảnh thông qua các chế độ chụp như Auto, Manual hay ưu tiên khẩu độ, tốc độ sẽ giúp bạn linh hoạt sáng tạo. Dưới đây là các 3 chế độ chụp phù hợp với từng thể loại chụp như: Chế độ tự động (Auto): Chế độ tự động là sự lựa chọn dễ dàng và thuận tiện, máy ảnh sẽ tự động điều chỉnh các thông số như tốc độ chụp, ISO, đèn flash,… để có bức ảnh tối ưu nhất. Điều bạn cần làm chỉ là căn chỉnh bố cục, lấy nét và bấm chụp. Chế độ chụp ảnh tự động theo khung cảnh định sẵn: Nhiều dòng máy ảnh có chế độ SCN (Scene) giúp tối ưu thông số dựa trên từng bối cảnh.

• Chế độ Night (Chụp đêm): Tăng ISO để chụp trong điều kiện ánh sáng yếu.
• Chế độ Portrait (Chân dung): Tạo hiệu ứng xóa phông, làm nổi bật chủ thể.
• Chế độ Landscape (Phong cảnh): Giữ chi tiết tối đa cho ảnh phong cảnh.
• Chế độ Sport (Thể thao): Bắt nét nhanh, giảm nhòe khi chụp vật thể chuyển động.
• Chế độ Macro (Cận cảnh): Chụp vật thể nhỏ với độ chi tiết cao.

Chế độ chụp nâng cao: Dành cho người muốn kiểm soát thông số thủ công để tạo ra hiệu ứng mong muốn đồng thời điều chỉnh để có một bức ảnh hoàn hảo.

• Chế độ Aperture Priority (A/Av): Điều chỉnh khẩu độ để kiểm soát độ sâu trường ảnh.
• Chế độ Shutter Speed Priority (S/Tv): Điều chỉnh tốc độ màn trập để chụp chuyển động.
• Chế độ Programme (P): Cho phép chỉnh các thông số như ISO, EV, flash.
• Chế độ Manual (M): Hoàn toàn chỉnh tay, phù hợp với nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp.

Tốc độ màn trập

Tốc độ màn trập là yếu tố quan trọng giúp bạn kiểm soát chuyển động của đối tượng trong ảnh. Đây là thời gian màn trập mở để ánh sáng đi vào cảm biến, ảnh hưởng trực tiếp đến độ sắc nét và hiệu ứng chuyển động trong bức ảnh.

>>Xem thêm: Kỹ thuật chụp ảnh bí quyết cho ảnh đẹp

• Tốc độ màn trập nhanh (1/1000s trở lên): “Đóng băng” chuyển động, phù hợp để chụp thể thao, động vật hoang dã hoặc những khoảnh khắc hành động. Ví dụ, một vận động viên đang chạy sẽ được ghi lại rõ nét mà không bị nhòe.
• Tốc độ màn trập chậm (1/30s trở xuống): Tạo hiệu ứng chuyển động mờ, phù hợp khi chụp dòng nước chảy, đèn xe vào ban đêm hoặc chụp phơi sáng.

Khẩu độ (thông số F)

Khẩu độ là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong nhiếp ảnh, ảnh hưởng trực tiếp đến lượng ánh sáng đi vào cảm biến và độ sâu trường ảnh. Khẩu độ quyết định lượng ánh sáng vào máy ảnh và ảnh hưởng đến độ sắc nét của hậu cảnh.

• Khẩu độ lớn (số F nhỏ, như f/1.8, f/2.8): Cho phép nhiều ánh sáng đi vào, tạo hiệu ứng xóa phông mạnh (bokeh), giúp làm nổi bật chủ thể.
• Khẩu độ nhỏ (số F lớn, như f/8, f/11, f/16): Hạn chế ánh sáng vào, giúp ảnh sắc nét hơn từ tiền cảnh đến hậu cảnh, phù hợp với chụp phong cảnh hoặc nhóm đông người.

Độ sâu của trường ảnh (Depth of Field)

Độ sâu trường ảnh là vùng trong ảnh có độ sắc nét rõ ràng. Ba yếu tố ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh bao gồm khẩu độ, tiêu cự ống kính và khoảng cách giữa máy ảnh với chủ thể.

• Trường ảnh nông (DOF nhỏ): Khi sử dụng khẩu độ lớn (f/1.8, f/2.8), tiêu cự dài hoặc đứng gần chủ thể, vùng nét sẽ bị thu hẹp, tạo hiệu ứng xóa phông, làm nổi bật chủ thể.
• Trường ảnh sâu (DOF lớn): Khi dùng khẩu độ nhỏ (f/8, f/11, f/16), tiêu cự ngắn hoặc đứng xa chủ thể, vùng nét sẽ rộng hơn, giúp ảnh có nhiều chi tiết sắc nét từ tiền cảnh đến hậu cảnh.

Độ nhạy sáng ISO

Độ nhạy sáng ISO (International Organization for Standardization) là thông số đo lường mức độ nhạy sáng của cảm biến máy ảnh. Các giá trị ISO phổ biến thường nằm trong khoảng từ 100 đến 6400, trong đó:

• ISO thấp (100 – 400): Ít nhiễu, ảnh sắc nét hơn, phù hợp với môi trường đủ sáng như ngoài trời ban ngày.
• ISO cao (800 – 6400 trở lên): Nhạy sáng hơn, giúp chụp tốt trong điều kiện thiếu sáng mà không cần đèn flash, nhưng dễ gây nhiễu hạt (noise), làm giảm chất lượng ảnh.

Thông số máy ảnh để chỉnh độ nét

Độ nét là yếu tố quan trọng trong nhiếp ảnh, giúp bức ảnh trở nên rõ ràng, chi tiết và chuyên nghiệp hơn. Dưới đây là các thông số cần quan tâm để điều chỉnh độ nét:

• Focus (Lấy nét đối tượng): Giúp xác định độ rõ của hình ảnh, đảm bảo chủ thể được chụp sắc nét.
• Manual Focus (MF – Lấy nét thủ công): Cho phép điều chỉnh nét bằng tay, phù hợp trong điều kiện thiếu sáng, chụp cận cảnh hoặc khi cần kiểm soát độ nét chính xác hơn.
• Auto Focus (AF – Lấy nét tự động): Máy ảnh tự động điều chỉnh tiêu điểm với các chế độ như Multi AF (lấy nét nhiều điểm), Center AF (lấy nét trung tâm) và Spot AF (lấy nét điểm cụ thể).
• Metering Mode (Chế độ đo sáng): Hỗ trợ máy ảnh xác định mức độ sáng tối của khung hình, giúp lấy nét chính xác hơn.
• Focus Mode (Chế độ lấy nét): Gồm Continuous AF (lấy nét liên tục), phù hợp với chụp đối tượng chuyển động, và Single AF (lấy nét đơn), thích hợp với chụp tĩnh vật.

Tiêu cự của ống kính

Tiêu cự là đoạn khoảng cách từ trung tâm ống kính đến mục tiêu chụp, tiêu cự quyết định góc nhìn và độ phóng đại của ảnh:

• Ống góc siêu rộng nhỏ hơn 21mm: Chụp kiến trúc, phong cảnh, hiệu ứng đặc biệt.
• Góc rộng tiêu cự nhỏ hơn 21-35mm: Chụp phong cảnh, không gian rộng.
• Tiêu cự chuẩn là 35-70mm: Chụp đời thường, chân dung.
• Tiêu cự tele trung bình từ 70-135mm: Chụp chân dung, xóa phông.
• Ống kính siêu tele tiêu cự lớn hơn 135mm: Chụp thể thao, động vật hoang dã.

Ống kính zoom linh hoạt thay đổi tiêu cự, trong khi ống kính fix có tiêu cự cố định, cho chất lượng ảnh sắc nét hơn.

Thông số chỉnh sáng của máy ảnh

Độ phơi sáng (Exposure) Phơi sáng giúp điều chỉnh độ sáng tối của ảnh. Máy ảnh có thang đo phơi sáng từ (-) giảm sáng, (0) trung bình, (+) tăng sáng. Bạn có thể điều chỉnh bằng:

• Khẩu độ: Tăng hoặc giảm độ mở của ống kính.
• Tốc độ màn trập: Điều chỉnh thời gian cảm biến nhận ánh sáng.
• ISO: Kiểm soát độ nhạy sáng của cảm biến.

Cân bằng trắng (White Balance – WB) Cân bằng trắng giúp màu sắc ảnh tự nhiên hơn, tránh tình trạng ngả vàng hoặc xanh. Máy ảnh có các chế độ WB như:

• Auto WB: Tự động điều chỉnh theo môi trường.
• Daylight, Cloudy: Chụp ngoài trời.
• Tungsten, Fluorescent: Điều chỉnh ánh sáng nhân tạo.
• Custom WB: Cài đặt tùy chỉnh theo nguồn sáng thực tế.

Hệ số Crop

Hệ số Crop là tỷ lệ kích thước cảm biến so với cảm biến Full-frame. Nếu máy ảnh có hệ số Crop lớn, cảm biến nhỏ hơn, dẫn đến khung hình hẹp hơn và hiệu ứng phóng to chủ thể so với Full-frame. Ví dụ, máy ảnh APS-C có hệ số Crop khoảng 1.5x – 1.6x, tức là một ống kính 50mm trên máy Full-frame sẽ tương đương khoảng 75mm – 80mm trên máy Crop. Điều này ảnh hưởng đến góc chụp và độ sâu trường ảnh, giúp bạn lựa chọn thiết bị phù hợp với nhu cầu chụp ảnh.

Cách chụp hình bằng máy ảnh đẹp và chuyên nghiệp

Ngày nay, việc sở hữu một chiếc máy ảnh không còn quá khó với nhiều bạn. Tuy nhiên, để nắm cách chụp ảnh bằng máy ảnh chuyên nghiệp và tạo ra những bức hình đẹp lung linh thì không phải ai cũng làm được.

Kính ngắm quang học trên máy dslr

Kính ngắm quang học (Optical Viewfinder) trên máy ảnh DSLR giúp bạn quan sát trực tiếp cảnh vật thông qua hệ thống gương lật, mang đến hình ảnh chân thực và không bị trễ như kính ngắm điện tử. Sử dụng kính ngắm giúp bạn kiểm soát tốt bố cục, căn chỉnh khung hình chính xác hơn, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng mạnh. Khi chụp, bạn cần lưu ý điều chỉnh khẩu độ, tốc độ màn trập để có được bức ảnh sắc nét và chuyên nghiệp.

Màn hình LCD

Màn hình LCD trên máy DSLR giúp hiển thị thông tin chụp và tùy chỉnh cài đặt dễ dàng. Khi tìm hiểu chụp lookbook là gì, bạn sẽ thấy đây là thể loại nhiếp ảnh tập trung vào bố cục, ánh sáng và màu sắc để làm nổi bật trang phục hoặc sản phẩm. Tính năng Live View trên DSLR hỗ trợ căn chỉnh khung hình, zoom chi tiết và kiểm tra độ nét chính xác, đặc biệt hữu ích khi chụp trên chân đế để đảm bảo hình ảnh sắc nét. Tuy nhiên, so với máy ảnh không gương lật hoặc compact, Live View có thể chậm hơn do cơ chế lấy nét khác biệt. Vì vậy, để có những bức ảnh lookbook chất lượng cao, bạn nên kết hợp linh hoạt giữa kính ngắm quang học và màn hình LCD.

Ống kính

Ống kính đóng vai trò quan trọng trong chất lượng hình ảnh, đặc biệt là khi chụp hình sự kiện, nơi yêu cầu sự linh hoạt trong từng góc chụp. Một ưu điểm lớn của DSLR là khả năng thay đổi ống kính để phù hợp với từng thể loại nhiếp ảnh, từ chụp cận cảnh khoảnh khắc quan trọng đến ghi lại toàn cảnh không gian sự kiện. Khi cần thay đổi ống kính, bạn nhấn nút và xoay nhẹ đến khi rời khỏi thân máy. Khi gắn lại, hãy đặt ống kính vào đúng vị trí, xoay đến khi nghe tiếng “click” để đảm bảo cố định chắc chắn, giúp quá trình chụp sự kiện diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

Mỗi hãng máy ảnh có ngàm ống kính riêng, đây là điểm kết nối giữa thân máy và ống kính. Khi tháo lắp, cần thực hiện cẩn thận để tránh làm hỏng thiết bị, đảm bảo máy ảnh hoạt động tốt nhất.

Phóng to và lấy nét

Về phần phóng to và lấy nét trên máy chụp ảnh cơ thì chỉ có 3 chế độ. Chế độ M là chế độ tự chỉnh tay hoàn toàn, người dùng sẽ điều chỉnh tiêu cự phù hợp khi chụp chân dung hoặc ngoại cảnh. Chế độ A người dùng điều chỉnh khẩu độ theo ý muốn, chế độ này thích hợp chụp sự kiện tiệc tùng hay những nơi cần sự linh hoạt về ánh sáng. Cuối cùng là chế Auto, máy ảnh sẽ tự động lấy nét, thích hợp cho người mới bắt đầu.

Những lưu ý quan trọng trong cách chụp hình bằng máy ảnh chuyên nghiệp

Việc sở hữu một chiếc máy ảnh chỉ là một phần, nếu muốn có một bức ảnh đẹp và sống động thì phần còn lại là do cách chụp. Vì vậy nếu bạn là tân binh thì hãy tham khảo một vài mẹo hướng dẫn chụp ảnh bằng máy ảnh dưới đây để có bức ảnh sắc nét:

• Cầm máy đúng cách: Người dùng giữ máy ảnh bằng hay tay và áp sát mặt vào khi chụp qua kính ngắm. Đồng thời đứng vững và giữ khuỷu tay sát cơ thể để giảm độ rung.
• Dùng chân máy: Chân máy ảnh là phụ kiện không thể thiếu trong nhiếp ảnh, chân máy hạn giúp hạn chế rung, tăng độ sắc nét, đặc biệt khi chụp phơi sáng. Chọn chân máy chắc chắn, nhẹ nhàng giúp bạn linh hoạt mang theo khi đi săn ảnh.
• Tăng tốc độ màn trập: Để cải thiện độ nét của bức ảnh bạn nên tăng tốc độ màn trập. Trước khi tăng tốc độ màn trập, xem xét đến độ sâu của trường ảnh, độ nhiễu hạt hoặc phơi sáng. Nếu dùng ống kính 50mm thì tốc độ chụp tối thiểu 1/60 giây. Ống kính 100mm tốc độ chụp tối thiểu 1/125 giây.
• Độ nhạy ISO trên máy ảnh: Chức năng giảm nhiễu trên máy ảnh là nguyên nhân làm suy giảm độ nét của hình ảnh. Vì thế nếu không muốn hình ảnh bị nhiễu hãy hạ thấp ISO và tắt chức năng này. Hạn chế chụp ISO cao dưới ánh sáng ban ngày.
• Sử dụng chức năng ổn định hình ảnh: Hiện nay nhiều máy ảnh có tính năng này giúp hình ảnh sắc nét hơn. Tuy chức năng này hạn chế rung nhưng không hiệu quả khi chụp vật thể di chuyển nhanh.
• Lấy nét bằng tay: Đây là kỹ thuật quan trọng ảnh hưởng đến độ nét của bức ảnh. Khi chụp đối tượng cố định nên lựa chọn chế độ lấy nét bằng tay, sẽ giúp bạn lấy nét đúng đối tượng ở khoảng cách phù hợp.
• Vệ sinh máy ảnh, ống kính: Thiết bị để lâu ngày có thể bám bụi trên cảm biến hoặc ống kính cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng bức ảnh, vì vậy nên giữ thiết bị sạch để tránh ảnh hưởng chất lượng ảnh.
• Chụp nhiều ảnh liên tiếp: Khi chụp ảnh động vật hay đối tượng nào di chuyển nhanh, để có một bức ảnh ưng ý nên chụp nhiều ảnh liên tục. Khi chụp nhiều ảnh sẽ tăng cơ hội bắt được khoảnh khắc đẹp nhất.
• Xử lý hậu kỳ: Ngoài ra, độ sắc nét của bức ảnh có thể tăng lên ở phần chỉnh sửa hậu kỳ, dùng phần mềm như Photoshop để cải thiện độ sắc nét cho bức ảnh của mình.

Hy vọng bạn đã nắm được những kiến thức quan trọng về cách chụp hình bằng máy ảnh qua bài viết này. Từ cách cầm máy, chọn ống kính, điều chỉnh thông số đến kỹ thuật lấy nét và xử lý hậu kỳ, tất cả đều góp phần tạo nên những bức ảnh chất lượng. liên hệ ngay với Techfilm, để được tư vấn chi tiết về thiết bị và kỹ thuật chụp ảnh.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ tại: 6/2a, Đường 40, Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức, Hồ Chí Minh
• Email: Techfilmvn@gmail.com
• Số điện thoại: 0928.166.188
• Website: https://techfilm.vn/